U Dalju obeleženo 60 godina od smrti Milutina Milankovića

Povodom 60. godišnjice smrti Milutina Milankovića, na groblju u Dalju gde je naučnik sahranjen, 12.decembra je održan pomen, a 15.decembra je u njegovoj rodnoj kući upriličen prigodan program. Budući da je ova godina u znaku stogodišnjice završetka Prvog svetskog rata doktorand Aleksandar Ilinčić iz Dalja govorio je o tom periodu Milankovićevog života zapisanog u nekoliko poglavlja autobiografje “Uspomene, doživljaji i saznanja”. Milanković je najveći deo perioda od 1914. do 1919. godine proveo u kućnom pritvoru u Budimpešti, zatim u svojoj rodnoj kući u Dalju, a bio je i logoraš u Nežideru, u Turnju kod Karlovca i u Osijeku.

“O svemu tome je ostavio i zapise koji su značajan istorijski izvor, a ne samo njegovo lično sagledavanje ratnih sukoba”, kaže Ilinčić dodajući da se Milanković i tokom rata bavio naukom.

“Milanković je imao dobro izgrađenu socijalnu mrežu i to ga je više puta izvlačilo. Iako je sve četiri godine rata bio pod nadzorom austrougarske vlasti , imao je slobodniji život, pogotovo u Budimpešti gde je mogao da se služi bibliotekom Mađarske akademije nauka i gotovo nesmetano da stvara. Materijale je uspevao da dobije i iz Dalja zahvaljujući članovima ondašnje hrvatsko-srpske koalicije koji su često odlazili u Budimpeštu na političke dogovore”, kaže Ilinčić.

Predavanje “Milanković i Mars” održao je Dalibor Mesarić iz Astronomskog društva u Osijeku, a prikazan je i deo dokumentarnog filma “Božanski sjaj Milankovićevog kanona” reditelja Dragana Ćirjanića iz Beograda. U “Svemirskoj sobi” je predstavljen novi eksponat “Živi svet ledenog doba” čiji su autori prof.dr.Aleksandar Petrović i inženjer Radomir Putnik iz Beograda.

“Odlučili smo se za taj eksponat jer su mnogi naši posetioci deca, učenici osnovnih i srednjih škola ili studenti koji su do pre deset godina bili deca. Neku vezu s tom tematikom imaju preko crtanog filma Ledeno doba, a time posredno i sa Milankovićevom teorijom koja objašnjava zašto nastaju ledena doba”, rekao je Đorđe Nešić, upravnik KNC-a “Milutin Milanković”. Trodelni eksponat je posebno zanimljiv jer sadrži holograme mamuta i sabljozube mačke.

D.Bošnjak