Ko su bili Stefan i Đorđe Stratimirović- dvojica velikana srpske istorije ?
Danas u “Lađi sećanja Radio Borova” govorimo o srpskoj porodici koja je jedna od prvih u habzburškoj monarhiji nagrađena plemićkom titulom – o porodici Stratimirović.
Portal novosti.rs piše -Stratimirovići zlatnim slovima ispisali istoriju Srba
Jedna od prvih srpskih porodica, koja je u habzburškoj monarhiji nagrađena plemićkom titulom, iznedrila dvojicu velikana 18. i 19. veka—-mitropolita Stefana i generala Đorđa Stratimirovića
Dr Žarko Dimić, istoričar i direktor arhiva SANU u Karlovcima piše:
“…tako je u Kulpinu 27. decembra 1757. godine, od oca Jovana i majke Angeline, rođen Stefan Stratimirović. Školovao se u Novom Sadu, Segedinu i Vacu. Filozofske i pravne nauke studirao je u Pešti i Beču, dok je bogoslovska i istorijska znanja sticao kod arhimandrita Jovana Rajića.
Pod uticajem mitropolita Mojsija Putnika, napustio je svetovni život, zamonašio se i vrlo brzo postao arhimandrit u manastiru Krušedolu, a od 1786. kao episkop u Budimu, proveo je četiri godine. U tom periodu dobro je upoznao aktuelnu politiku, što će mu docnije biti od koristi u sticanju poverenja carskog dvora kako bi što više dobrog učinio za svoj narod.
Na Narodnocrkvenom saboru u Temišvaru 1790. godine, kao najmlađi među tadašnjim episkopima, izabran je za mitropolita. To zvanje nosiće narednih 46 godina, sve do smrti. Veštinom vrsnog diplomate vodio je SPC pod austrougarskom vlašću. Naročitu pažnju posvetio je podizanju prosvetnih ustanova. Uz pomoć trgovca Dimitrija Anastasijevića Sabova (1726-1803) osnovao je: Karlovačku gimnaziju (1791), Karlovačku bogosloviju (1794) i Stefaneum (1797). Njegovom zaslugom zaživela je 1810. godine prva srpska gimnazija u Novom Sadu.
Zaveo je red u crkvi i disciplinu među pravoslavnim sveštenstvom. Bio je neprikosnoveni vođa Srba u neprestanoj borbi protiv pokušaja Beča da pounijati srpski narod. Crkvenim životom Srba, Stratimirović je uglavnom upravljao sam, ali razumno i energično. Budno je pratio zbivanja u Srbiji, sanjajući njeno oslobađanje. Smatrao je da bi se najlakše mogla osloboditi uz pomoć bratskog ruskog naroda, pouzdanog saveznika iste vere i bliskog jezika.
Istoričari su saglasni da je mitropolit bio jedan od najinteligentnijih i politički najobrazovanijih savetodavaca braći u Srbiji. Jakim ličnim vezama na bečkom dvoru isposlovao je izvesnu blagonaklonost prema ustanicima, kao i prećutnu saglasnost o njihovom snabdevanju oružjem, municijom i hranom iz Austrije.
Kao veliki ljubitelj nauke i književnosti, kojom se i sam bavio, omogućio je štampanje mnogih crkvenih knjiga. U sve srpske škole uveo je istoriju kao obavezni nastavni predmet. Zauzimao se i za dovođenje obrazovanih ljudi u Srbiju, te je tako njegovom zaslugom i prosvetitelj Dositej Obradović 1806. pozvan iz Trsta u Beograd.
Poživeo je 79 leta. Na čelu Karlovačke mitropolije proveo je 46 godina, što je petina od 230 godina njenog ukupnog trajanja (1690-1920). Upokojio se u noći između 23. i 24. septembra 1836. u Sremskim Karlovcima. Počiva u karlovačkom sabornom hramu.
Emisiju”Lađa sećanja ” u programu Radio Borova koju tonski i tehnički uređuju Srđan Bošnjak,Borislav Vuković i Srđan Knežević pratite utorkom od 14.10 h.Priprema Srđana Nikolić.
